İktisadın Temel Alanları Nelerdir?

İktisat bilimi uzunca bir süre çeşitli alt dallara ayrılmadan bir bütün olarak incelenmiş, klasik ve neo-klasik olarak adlandırdığımız birçok iktisatçı iktisat için önem arz eden bütün konuları incelemiştir. Fakat 20. yüzyılın başından itibaren karmaşıklaşan iktisadi faaliyetler, iktisatçıların araştırmalarını belli noktalara yoğunlaştırmalarına sebep olmuştur. Bu nedenle, mikro iktisat, makro iktisat, uluslararası iktisat, parasal iktisat, büyüme ve kalkınma iktisadı gibi alt alanlar oluşmuş ve iktisadi faaliyetleri derinlemesine inceleme fırsatı doğmuştur. Şimdi bu alt alanlar nelerdir ve bize nelerden bahsetmektedir kısaca değinelim;

• Mikro İktisat: İktisat biliminin doğuşuyla beraber iktisatçılar iktisadi faaliyet içerisinde bulunan bireyleri ve firmaları tek tek ele almış, bu birey ve firmaların iktisadi faaliyetlerini yönlendiren temel nedenleri ve bu faaliyetler neticesinde ortaya çıkan bazı problemleri ele almaya çalışmıştır. Bu anlamda mikro iktisat iktisadi faaliyet içerisinde bulunan bireyleri ve firmaları tek tek incelemiş, iktisadi olaylara makro pencereden bakmak yerine daha mikro seviyeden inceler. Mikro İktisat'ın temel alanları kabaca şu alanlardan oluşmaktadır: 

1. Tüketici Davranışları ve Teorileri, 
2. Firma Teorileri, 
3. Üretim-Maliyet, 
4. Piyasa Türleri vb.
5. Piyasa Aksaklıkları
6. Gelir Dağılımı, Yoksulluk ve Sosyal Refah vb. konular.

• Makro İktisat: 1929 Buhranı'ndan sonra meydana çıkmış ve günümüze kadar belki de en önemli iktisadi problemlerle ilgilenmiş iktisat alanı makro iktisattır. Makro İktisat bir ülkede belli bir dönemde meydana gelen iktisadi faaliyetlerin  toplulaştırılmış haliyle ilgilenir. Bu amaçla mikro iktisat bir bireyin bir malı satın alırken onu etkileyen nedenleri ve nasıl hareket edeceği ile ilgilenirken, makro iktisat bir ülkedeki tüm bireylerin satın almış olduğu tüm mallarla ilgilenir. Makro iktisadın temel alanları da şöyle sıralanabilir:

1. Milli Gelir
2. İşsizlik
3. Enflasyon
4. Maliye ve Para Politikaları
5. Büyüme
6. Tüketim, Yatırım 
7. Para Arzı ve Talebi
8. Devlet Harcamaları ve Bütçe

• Parasal İktisat: Ülkelerin sahip olduğu merkez bankalarının gerçekleştirmiş olduğu politikalar ile bu politikaları şekillendiren teorileri inceler. Mal ve hizmet piyasaları ile para piyasalarının arasındaki yakın ilişkileri ele alır. Bununla beraber son senelerin iktisadi açıdan en önemli konularından olan finans piyasalarının işleyişini inceler. Parasal İktisadın temel alanlarını aşağıdaki gibi özetleyebiliriz:

1. Para ve Diğer Ödeme Sistemleri
2. Faiz Oranları, Faiz Oranlarının Belirlenmesi
3. Döviz Kuru, Döviz Kurunun Belirleyicileri
4. Enflasyon ve Nedenleri
5. Merkez Bankacılığı
6. Para Politikası Amaç ve Araçları
7. Finans Piyasaları
8. Bankacılık
9. Finansal Krizler

• Uluslararası İktisat: Ülkelerin birbirleri arasında gerçekleştirdikleri mal, hizmet ve finansal piyasalar işlemlerini, ülkelerin para birimleri arasındaki ilişkilerin, ülkeler arası ticaret teorileri ve politikalarıyla ilgilenen iktisat bilimidir. Uluslararası İktisadın temel alanları şu şekildedir:

1. Uluslararası Ticaret Teorileri
2. Uluslararası Ticaret Politikaları
3. İktisadi Birleşmeler Teorileri
4. Uluslararası Parasal İlişkiler
5. Döviz Kuru Rejimleri
6. Dış Ödemeler Bilançosu
7. Uluslararası İktisat ve Kalkınma Teorileri
8. Uluslararası İktisadi Kuruluşlar ve Ülkelerle İlişkileri

• Büyüme ve Kalkınma İktisadı: Ekonomilerin uzun dönemli gelişimlerini inceleyen, büyüme ve gelişimlerini analiz eden, büyümeyi ve kalkınmayı sağlayan nedenlerle ilgili teorileri ve politikaları inceleyen iktisat alanıdır. Büyüme ve Kalkınma İktisadı'nın temel alanları da şu alt başlıklardan oluşmaktadır:

1. İktisadi Büyümenin ve Kalkınmanın Kaynakları, Aşamaları
2. Geleneksel Büyüme ve Kalkınma Teorileri
3. Modern Büyüme ve Kalkınma Teorileri
4. Kürselleşme, Büyüme ve Kalkınma Teorileri İlişkisi
5. Kalkınma ve Sanayi Stratejileri
6. Kalkınmanın Finansmanı
7. Büyüme, Kalkınma ve Nüfus-Beşeri Sermaye İlişkisi
8. Gelir Dağılımı ve Yoksulluğun Kalkınma ile İlişkisi

İktisadı daha birçok alt alana ayırabilmek elbette mümkündür. Burada sunulan sadece belli başlı alanlardır. Ayrıca alt başlıklar altında da birçok inceleme alanı bulunmaktadır. Kapalı ekonomi - açık ekonomi ayrımı, küçük ekonomi - büyük ekonomi, gelişmiş ekonomiler - gelişmekte olan ekonomiler gibi alt ayrımlar yapılabilmek mümkündür.Bundan sonra burada verilmiş olan sıraya göre öncelikle mikro iktisat alanıyla ilgili temel bilgiler verilecektir.